⭐ คดีปกครองแตกต่างจากคดีแพ่ง–คดีอาญาอย่างไร?

   ⭐ คดีปกครองต้องยื่นฟ้องภายในกี่วัน?

โดยทั่วไปต้องยื่นฟ้อง ภายใน 90 วัน นับจากวันที่รู้ หรือควรรู้ถึงเหตุแห่งการฟ้อง
(บางกรณีมีข้อยกเว้น เช่น คดีเกี่ยวกับเงินบำเหน็จบำนาญ → ฟ้องได้ภายใน 1 ปี)

⭐ ตัวอย่างคดีปกครอง (Administrative Cases)

1) คดีเพิกถอนคำสั่งทางปกครอง

• หน่วยงานรัฐออกคำสั่ง เพิกถอนใบอนุญาตประกอบกิจการ โดยไม่มีเหตุอันสมควร

• คำสั่ง พักใช้ใบอนุญาตโรงงาน โดยไม่ได้ให้โอกาสชี้แจง

• คำสั่ง ห้ามก่อสร้างอาคาร โดยไม่ตรวจสอบข้อเท็จจริงครบถ้วน

➡ ประชาชนสามารถฟ้องศาลปกครองเพื่อ ขอเพิกถอนคำสั่ง และให้หน่วยงานออกคำสั่งใหม่ที่ถูกต้องได้

2) คดีที่หน่วยงานรัฐ “ละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่”

• ยื่นขอ ใบอนุญาตประกอบธุรกิจ แต่หน่วยงานไม่พิจารณาเกินเวลาที่กำหนด

• ยื่นคำร้องเรียน/คำขอข้อมูล แล้วเจ้าหน้าที่ ไม่ตอบ

• ขอรังวัดที่ดินหรือขอเอกสาร แต่ ปล่อยล่าช้าเป็นปี

➡ เข้าข่าย “ละเลยต่อหน้าที่ตามกฎหมาย” สามารถฟ้องขอให้ศาลสั่งให้หน่วยงานรัฐต้องทำภายในกำหนดเวลา

3) คดีการประมูลหรือสอบแข่งขันไม่โปร่งใส

• การจัดซื้อจัดจ้างที่มี เกณฑ์ไม่เป็นธรรม

• การสอบราชการที่พบว่า ให้คะแนนผิดพลาด หรือมีการเรียกรับผลประโยชน์

• ประกาศผลการสอบที่ไม่เปิดเผยวิธีคิดคะแนน

➡ ฟ้องศาลปกครองเพื่อ เพิกถอนผลสอบ/ผลประมูล และให้จัดใหม่ได้

4) คดีภาษีและค่าธรรมเนียม

• เจ้าหน้าที่ประเมินภาษี เกินจริง

• ประเมินค่าธรรมเนียม/ค่าเวนคืนไม่ตรงตามกฎหมาย

• การประเมินภาษีอากรแบบไม่ชอบด้วยกฎหมาย

➡ ขอเพิกถอนการประเมิน และขอชดใช้ค่าเสียหายได้

5) คดีเวนคืนที่ดิน / ชดเชยไม่เป็นธรรม

• เวนคืนโดยไม่มีเหตุผลเพียงพอ

• ค่าชดเชยต่ำกว่าความเป็นจริง

• คำสั่งเวนคืนออกโดยไม่แจ้งประชาชนอย่างถูกต้อง

➡ ประชาชนฟ้องเพื่อให้ศาลตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของคำสั่งเวนคืน และปรับค่าชดเชยใหม่ได้

6) คดีเกี่ยวกับสิทธิในสวัสดิการของข้าราชการและรัฐวิสาหกิจ

• เงินบำเหน็จบำนาญถูกคำนวณผิด

• การเลื่อนขั้น/ประเมินผลงาน ไม่เป็นธรรม

• การลงโทษทางวินัยเกินกว่าเหตุ

➡ สามารถฟ้องเพื่อเพิกถอนคำสั่งวินัย หรือให้คำนวณสิทธิสวัสดิการใหม่

7) คดีสิ่งแวดล้อม

• หน่วยงานอนุมัติ EIA โดย ไม่ตรวจสอบผลกระทบจริง

• รัฐหรือท้องถิ่นละเลยไม่แก้ไขมลพิษ เช่น น้ำเสีย, โรงงานรั่ว

• อนุญาตโรงงานในเขตที่ไม่ควรอนุญาต

➡ ฟ้องให้เพิกถอนใบอนุญาตหรือสั่งให้หน่วยงานจัดการปัญหา

8) คดีคุ้มครองผู้บริโภคจากการใช้อำนาจรัฐ

• หน่วยงานออกประกาศ/กฎระเบียบที่ทำให้ผู้ประกอบการหรือประชาชนเสียสิทธิ

• คำสั่งยกเลิกสิทธิประโยชน์โดยขัดต่อกฎหมาย

⭐ ตัวอย่างแบบสั้น (เอาไว้ลงเว็บ)

• เพิกถอนใบอนุญาตไม่ชอบ

• หน่วยงานรัฐไม่พิจารณาคำขอ

• การสอบราชการไม่โปร่งใส

• การประเมินภาษีผิดพลาด

• เวนคืนที่ดินไม่เป็นธรรม

• ลงโทษวินัยผิดขั้นตอน

• หน่วยงานรัฐละเลยหน้าที่